Als het aankomt op de opstelling en systeem van een team, heeft een trainer genoeg opties. Wil je spelen met drie aanvallers of twee spitsen? Heb je liever een extra middenvelder of wil je een systeem hanteren met wing-backs? Per linie zijn er meerdere vragen die je voor jezelf moet beantwoorden. Door de vele opties kan het lastig zijn om tot de juiste keuze te komen voor je ploeg.
Wat is de beste opstelling (systeem) in het voetbal?
Helaas is hier geen makkelijk antwoord op. De beste opstelling is afhankelijk van de spelers die jij tot je beschikking hebt. Je hebt waarschijnlijk je eigen ideeën over voetbal, en een favoriet als het gaat om systemen. De opstelling van je team hier volledig op baseren, is echter niet aan te raden.
Het is goed om met de selectie te werken aan een bepaalde basis. Deze basis wordt gevormd door een simpele uitvoering van de meest eenvoudige ideeën. Wanneer de basis principes erin zitten (zowel qua voetbal als qua gedrag), kun je vanuit daar verder bouwen. Stap voor stap kom je tot het moment om steeds meer van wat je wilt zien te vragen aan de selectie.
Kies daarom voor een vaste opstelling/systeem. Het is de bedoeling dat iedereen weet wat er gevraagd wordt op verschillende posities. Hoewel de uitvoering van een speler op een andere positie minder kan zijn, gaat het om de tactische opdrachten die elke speler moet kennen. Natuurlijk kun je tegelijk werken aan een Plan B, maar veruit de meeste tijd dien je te wijden aan een basis.
Wil jij bijvoorbeeld 4-3-3 spelen, maar heb je geen (echte) buitenspelers?
Dan kun je het beste vanaf het begin kiezen voor een ander systeem. Het kan namelijk zijn dat je zowel op links als op rechts speelt met spelers die zich niet erg op hun gemak voelen op die positie en met de taken die zij moeten uitvoeren. In dat geval zou je kunnen kijken naar het spelen in een andere samenstelling, zoals 4-4-2.
Het verschil zit in het vragen van een specifieke uitvoering van spelers die dat mogelijk niet gewend zijn. Andersom werkt dat op dezelfde manier. Speel je graag 4-4-2, dan is het niet aan te raden om met echte buitenspelers te spelen op de positie van buitenste middenvelders. Dit zijn twee verschillende rollen met, afhankelijk van de exacte uitvoering, andere taken.
Kijk aan het begin van het seizoen naar je spelersmateriaal, en bepaal aan de hand daarvan wat je wilt en kunt gaan spelen met de groep die je tot je beschikking hebt. Overleg met je spelers zodat je goed weet op welke positie zij zich het beste voelen.
De beste opstelling voor een team is het systeem waarmee resultaat wordt geboekt. Dit zorgt voor een goede sfeer en veel vertrouwen waardoor alles net een stukje makkelijker wordt. Het is niet verstandig dingen te vragen die niet bij je groep passen. Benut de aanwezige specifieke kwaliteiten van de spelers om te komen tot een speelwijze die hier goed op aansluit.
In het stuk over opstellingen en systemen, gaf ik al het voorbeeld van de periode bij het Nederlands Elftal waarbij onze beste spelers werden opgesteld op een positie waar ze niet altijd goed tot hun recht kwamen. Dit om maar in een 4-3-3 te kunnen blijven spelen. Marco van Basten was ook een bondscoach die in zijn tijd vaak van alles probeerde om vast te kunnen houden aan 4-3-3.
Veel spelers debuteerde in die tijd bij het Nederlands Elftal die eigenlijk (nog) niet de kwaliteiten hadden om op dat niveau uit te komen. Het selectiebeleid was echter gericht op het selecteren van spelers voor een specifieke positie en rol, en niet het selecteren van de beste spelers. Toegegeven, als bondscoach zit je in een andere situatie. Je hebt veel minder tijd om een bepaalde manier van spelen erin te krijgen.
Dit stuk heb ik geschreven met het behalen van goede resultaten in mijn achterhoofd. Dat betekent dat niet alles geschikt is voor wie werkt in een jeugdopleiding. In mijn ogen dient het werken met de jeugd, zeker tot een jaar of 14/15, puur te draaien om het ontwikkelen van spelers. De vooruitgang van de gehele spelersgroep dient voorop te staan in de keuzes die gemaakt moeten worden. Hier kom ik in een ander stuk uitgebreid op terug.
Lees Hier Meer:
Het 3-4-3 systeem
