In de afgelopen jaren ben ik het 3-5-2 systeem erg gaan waarderen.
Ik heb eerder aangegeven dat ik het vroeger al een vervelend systeem vond om tegen te spelen. Toen Van Gaal het systeem koos voor Oranje tijdens het WK van 2014 in Brazilië was ik niet meteen overtuigd. De bondscoach liet echter zien wat het systeem in korte tijd kan betekenen voor een zoekend elftal.
In die tijd keek ik al een tijdje naar het Juventus van Pirlo. De ploeg was een specialist in het uitvoeren van 3-5-2. Ik vond het mooi om te zien hoe Juve met de manier van spelen in staat was te variëren en tegenstanders te verrassen.
Al enige tijd denk ik na over dit systeem, en hoe dit of een variant ervan de manier van spelen is in het huidige voetbal. Het is in mijn ogen de oplossing voor de kleine speelvelden die we in het moderne voetbal zien. Als het speelveld niet groter is dan 25-30 meter, en je hebt in balbezit dubbele bezetting aan de zijlijn dan lijkt dat overbodig.
Bij Manchester City zien we dat Guardiola de oplossing zoekt in het naar binnen halen van zijn backs. Die komen in balbezit bijna als middenvelder aan de binnenkant te spelen. Bij Feyenoord doet Geertruida dit ook slim, waardoor tegenstanders voor een andere keuze staan. We zijn gewoon gewend dat een back breed gaat staan.
Met backs die aan de binnenkant spelen, blijft de ruimte daar voor de spelers die er worden opgesteld. Guardiola stelt bijvoorbeeld John Stones regelmatig op al rechtsback. Omdat hij zo goed aan de bal is, wil Guardiola zien dat Stones inschuift op het middenveld, om daar een extra man te hebben in balbezit.
Backs
Spelen met aanvallende backs is niet nieuw. Het WK van 2014 is al bijna tien jaar geleden. Ajax won in 1987 (!) de toenmalige Europa Cup 2. De winnende goal van Marco van Basten kwam uit een voorzet van rechtsback Silooy. Wie anders dan Johan Cruyff wou toen al zien dat zijn backs zo nu en dan de ruimte opzochten om mee aan te vallen.
Inmiddels kennen we het voetbal niet anders dan met zeer aanvallend ingestelde backs. De wing back is echter een andere positie. Als een soort halve buitenspeler en halve back, kan deze in aanvallend opzicht verrassen op een manier die met een buitenspeler niet mogelijk is. Daarnaast heeft de wing back de vrijheid die een back niet heeft vanwege andere verdedigende taken.
Een buitenspeler zal in de meeste gevallen het veld breed moeten houden. En dus weet de tegenstander vaak waar deze staat. Een wing back zal meer in beweging zijn omdat deze meer ruimte moet overbruggen. Met de juiste timing kan een wing back keer op keer de diepte opzoeken wanneer het spel zich vooral centraal afspeelt.
Ook door het spel snel te verplaatsen van de ene naar de andere kant kan een team de wing back optimaal gebruiken. Vanwege het kantelen naar één kant van de tegenstander, kan de wing back loeren op de ruimte die bijna vanzelf ontstaat. De 3 verdedigers vullen dan de zones op aan de kant waar de wing back aanvalt.
Het is geen toeval dat ik nu schrijf over de rol van de wing back. Recent maakte Ronald Koeman de keuze om met Oranje 3-4-3 te gaan spelen. Dit pakte goed uit, al zijn Griekenland en Ierland niet de toplanden van Europa. Toch hoop ik eigenlijk dat Koeman vast gaat houden aan dit systeem. Het bleek vooral voor Dumfries de manier van spelen.
Dit mag geen verrassing zijn, omdat hij dit bij zijn club al een tijdje succesvol doet. Dumfries zorgt bij Inter voor goals, assists en een hoop gevaar vanaf de rechterkant. In Duitsland gaat het al een tijdje over de prestaties van Frimpong bij Bayer Leverkusen. Onder trainer Xabi Alonso speelt Frimpong vooral in aanvallend opzicht een belangrijke rol.
Onder Alonso speelde ook Mitchell Bakker goed bij Leverkusen. Als linker wing back verdiende hij hiermee een transfer naar het Atalanta Bergamo van Oranje klanten De Roon en Koopmeiners. Behalve Bakker is Hartman een andere jonge speler die aan de linkerkant de plek van Blind in zou kunnen nemen. De rol lijkt Hartman op het lijf geschreven.
Waar hij in de 4-3-3 van Feyenoord net zoveel energie moet stoppen in het verdedigende aspect, kan een speler als Hartman zijn sterkste kwaliteiten benutten door als wing back in actie te komen. De eveneens door Feyenoord opgeleide Malacia is ook een speler die als wing back zelfs beter tot zijn recht lijkt te komen dan als back in een verdediging van vier.
De ene back is de andere niet. De rol van wing back is anders dan die van de traditionele back. Waar een rechts- of linksback nog steeds meer wordt beoordeeld op de verdedigende aspecten, worden wing backs vaak juist beoordeeld op wat zij aanvallend kunnen brengen. In een systeem met een vaste 3 achterin, moet de wing back in balverlies ondersteunen en de zone afdekken.
Verder werkt de wing back in verdedigend opzicht veel samen met de rechter- of linkercentrale verdediger. Dit is een heel groot verschil met een verdediging van 4, waar de back die partner niet heeft. Dit laat veel meer ruimte en energie over voor aanvallende acties.
Dumfries en Frimpong laten bijna wekelijks zien wat dit op kan leveren. Hartman kan dit in mijn ogen ook. Hij zal die kans krijgen als Koeman zijn 3-4-3 besluit verder uit te bouwen. De rol van de wing back wordt steeds belangrijker. Oranje heeft genoeg in huis om hiervan te profiteren.
