De posities in het voetbal kunnen naast de keeper worden verdeeld in de verdediging, het middenveld en de voorhoede. Over die twee eersten heb ik al geschreven (klik daarvoor op de links).
In dit stuk wil ik het daarom hebben over de voorhoede, ook wel de aanval genoemd.
In de voorhoede van een team staan spitsen, aanvallers en buitenspelers. De voorhoede is het meest vooruitgeschoven onderdeel van een voetbalelftal. Het is de linie die het meest in de buurt speelt van het vijandelijke doel.
Voorhoedespelers zijn niet allemaal hetzelfde. Welke type voorhoedespeler je nodig hebt, is afhankelijk van het gehanteerde systeem. In Wat is het verschil tussen een Spits en een Aanvaller gaf ik aan dat een spits altijd een aanvaller is, maar een aanvaller niet altijd een spits.
Kijk je bijvoorbeeld naar een 4-3-3 systeem, dan zie je 3 aanvallers opgesteld. In een klassieke 4-3-3 zijn twee ervan echter de buitenspelers. Deze spelen aan de zijkanten. In het midden staat de spits, de speler met de diepste positie. De spits is doorgaans de nummer 9 van een team.
Een groot deel van het spel in een klassieke 4-3-3 is erop gericht de buitenspelers aan de bal te brengen. Het is aan deze vaak creatieve voetballers om de spits in stelling te brengen. De spits staat veelal, in alle systemen, aan het einde van een aanval. Van spitsen worden doelpunten verwacht.
Dit zijn doelgerichte spelers die zoveel mogelijk in de zestien meter van de tegenstander aan de bal willen komen. Eenmaal in stelling gebracht in het strafschopgebied zijn spitsen doeltreffend.
In een twee spitsen systeem kan je de combinatie hebben van een (echte) spits en een aanvaller. Dan is de spits de meest diepe van de twee, en speelt de aanvaller achter en om de spits heen zoals dat heet. Een voorbeeld van zo'n samenwerking was het duo Thierry Henry & Dennis Bergkamp.
Dit was onder meer te zien aan de loopacties van beiden. Bij Arsenal kwam Bergkamp veel in de bal, terwijl Henry veelal (vanaf links) de diepte zocht in de rug van de tegenstander. Later vormde Henry ook met Ljungberg een gevaarlijk duo.
Een andere type speler dan de technisch bijna perfecte Bergkamp. Maar net als Bergkamp een speler die de verdediging behoorlijk bezig kon houden. In het geval van Ljungberg vanwege zijn enorme loopvermogen. In een twee spitsen systeem moeten spitsen elkaar kunnen aanvullen.
Driehoek
Anders dan in een klassieke 4-3-3 hebben we in de afgelopen jaren de rollen steeds meer zien veranderen. Zo hebben we de opkomst gehad van het 4-2-3-1 systeem, waarmee ook Oranje succesvol is geweest. Het was het systeem waarmee Van Marwijk zijn team naar de finale leidde.
In dit systeem wordt de 10, de speler achter de diepe spits, bij de aanvallers getrokken. Tegelijk moeten de 3 bij balverlies worden gezien als middenvelders, in plaats van aanvallers. Er is in dit systeem sprake van één diepe spits, die op de juiste momenten ondersteund moet worden.
Zo kan je ook kijken naar een 3-4-2-1 systeem. Ik moet dan altijd denken aan het Chelsea van Tüchel, dat de Champions League wist te winnen. Het verschil is dat in dit systeem een driehoek ontstaat met de 2 aanvallers in de rug van de diepe spits. De 3 worden ondersteund door wingbacks.
Het is een driehoek die bij Oranje gevormd zou kunnen worden door Memphis (als diepe spits), en daarachter Gakpo en Xavi Simons. In het 3-5-2 van Van Gaal was er sprake van een omgekeerde driehoek. Nummer 10 Sneijder speelde in de rug van spits Van Persie en aanvaller Robben.
Oude en nieuwe buitenspelers
De moderne buitenspeler speelt aan de verkeerde kant. De linksbenige rechtsbuiten en de rechtsbenige linksbuiten komen vooral naar binnen. Deze vernieuwing kwam samen met andere veranderingen in het voetbal. Een kleiner speelveld betekende meer kansen voor de backs.
Met een kleiner speelveld een buitenspelers die aan de binnenkant staan, kan je gebruik maken van deze positionering. Dat doe je door de spelers aan de verkeerde kant in balbezit te krijgen waar zij op doel zouden kunnen schieten. Kan dat niet, dan kan de back worden ingespeeld.
Wingbacks en zelfs traditionele backs kunnen worden gezien als de nieuwe aanvallers. Beiden zijn geen onderdeel van de voorhoede. Het zijn wel spelers die in de aanval een belangrijke rol kunnen hebben. Aan de zijkant wordt vaak de ruimte gevonden die er in het centrum niet is.
Met name de rechts- en linksback zijn spelers die van achteruit in de ruimte moeten komen. Dit maakt de loopacties die zij uitvoeren enkel verrassender en moeilijk te verdedigen.
Lees Hier Meer:
De rol en taken van middenvelders
Geschreven door: Freddy Gomes