De vleugel is een andere naam voor de zijkant, of de flank.
Hier spelen de backs (rechtsback en linksback) en de buitenspelers (rechtsbuiten en linksbuiten). Deze worden daarom ook vleugelverdediger en vleugelaanvaller genoemd.
De vleugel is ook het toneel van de wingback, vertaald vleugelback. Dit is een positie die als het ware een combinatie is van de back en buitenspeler. Welke posities er zijn, en hoe deze worden ingevuld, is afhankelijk van het gekozen systeem.
Hoewel aanvallen over de vleugels nog steeds erg belangrijk is, is de manier waarop dat gaat veranderd. Waar voorheen zeker in Nederland de buitenspelers de zijkant moesten benutten, doen nu de (wing)backs dit veel.
In het moderne voetbal zien we buitenspelers en backs samen de vleugel bezetten in de aanval, waarbij de back de zijlijn pakt, en de buitenspeler aan de binnenkant speelt. Dit is vooral bij de rechtspoot op links en de linksbenige rechtsbuiten een logische uitvoering.
Aanvallen over de vleugels is in veel gevallen dé manier om van ruimtes te profiteren. Teams zullen zoveel mogelijk proberen om de as van het veld af te sluiten. De kortste weg naar de goal moet eerst worden verdedigd. Dus ontstaat er ruimte over de flanken.
Systemen
4-3-3
In dit systeem heb je de combinatie van backs en buitenspelers. Deze moeten in het huidige voetbal veel meer bij elkaar passen dan in het verleden. Vandaag is het speelveld meestal een stuk kleiner, waardoor deze twee aan de zijkant te kort op elkaar komen te staan.
De samenwerking van de twee moet gericht zijn op het afwisselen van staan aan de binnen- en buitenkant. Speelt een team met aanvallend sterke backs, dan is spelen met een echte buitenspeler niet nodig. Staat er een echte buitenspeler, dan kan er een andere type back worden opgesteld.
4-4-2
Met een echte buitenspeler bedoel ik de traditionele vorm, met een rechtsbenige rechtsbuiten, en andersom. Spelers die breed staan, de bal ontvangen, en buitenom willen gaan. Een andere type buitenspeler kan bijvoorbeeld ook worden opgesteld in een 4-4-2 systeem.
Hierdoor kan een extra middenvelder worden opgesteld. Daarnaast ontstaat er zo meer ruimte op de flank voor een aanvallende back. De tegenstander wordt door die wisselende opstelling in de war gebracht. Door soms de ruimte volledig open te laten, is het toeslaan nog verrassender.
3-5-2
In dit systeem wordt er gespeeld met wingbacks. Dit zijn spelers die de gehele flank bestrijken. In Nederland is het beste voorbeeld van deze speelwijze de 3-5-2 van Van Gaal. De bondscoach hanteerde dit systeem op de WK's van 2014 én in 2022.
In beide gevallen lukte het Oranje om met dit systeem een goed toernooi neer te zetten. In 2014 leverde de alternatieve speelwijze een derde plek op. 2022 was minder succesvol, al scheelde het niet veel of Oranje had de halve finale kunnen spelen.
De opstelling
De bezetting van de vleugel moet in mijn ogen, zoals altijd, afhangen van het aanwezige spelersmateriaal. Het is ook mogelijk om de ene vleugel op één manier in te vullen, en de andere vleugel op een andere wijze. Het is een leuk onderwerp om op terug te komen.
In het stuk over Opties voor 4-3-3 benoemde ik bijvoorbeeld het spelen met een buitenspeler aan één kant. Dit kan ook de invulling zijn als het gaat om het spelen met een aanvallende back, en zelfs met een wingback.
Hoe dan ook, ga voor de invulling uit van waar spelers goed in zijn. Kijk naar welke combi's goed bij elkaar passen én logisch zijn voor de manier van spelen. De vleugel blijft de manier om tot succes te komen. Het is alleen de wijze waarop dat in de loop der jaren behoorlijk is veranderd.
Lees Hier Meer:
De rechtsback en linksback: Posities, taken en veranderingen
Geschreven door: Freddy Gomes
