“Ik vind het vreselijk om naar te kijken”.
Balbezit wordt door sommige trainers heilig verklaard. In een laag tempo kijk je naar wedstrijden waarbij de bal van centrale verdediger naar centrale verdediger wordt gespeeld. Vervolgens volgt er een pass naar één van de backs, en daarna weer terug centraal. Inderdaad niet altijd leuk om naar te kijken. Maar onnodig risico nemen door geforceerd vooruit te willen voetballen is ook geen optie.
De kritiek op tiki taka is in mijn ogen onterecht. Met die kritiek wordt namelijk maar één team verantwoordelijk gehouden voor de wijze waarop een wedstrijd verloopt. Als een team besluit om (terecht) verdedigend te spelen en de ruimtes over heel het veld klein te houden, heeft het andere team het recht om daar een eigen antwoord op te bedenken.
Tiki taka voetbal is veel leuker om naar te kijken omdat het onder meer sneller is, en minder statisch. Daarnaast zit er wat meer variatie in het spel, omdat er vaak kort-kort-lang wordt gevoetbald. De tegenstander wordt uitgedaagd om druk te zetten en de positie te verlaten. Er ontstaat een interessant technisch en tactisch spelletje tussen twee teams met een andere filosofie.
Barça en Spanje
Het team van Spanje presteerde het onmogelijke. Na vele jaren van een rol als vaste teleurstelling op grote toernooien, volgde een ware ontploffing van successen. Drie kampioenschappen werden achtereenvolgens gewonnen. Het EK van 2008, het WK van 2010 en het EK van 2012 waren de Spanjaarden de besten, met aan de basis van de winst het voetbal van FC Barcelona.
Het Barça van Guardiola won in 2009 en 2011 de Champions League met prachtig voetbal en een kern van de jeugdopleiding, La Masia. Spelers als Busquets, Puyol, Pique en natuurlijk Xavi en Iniesta waren allen afkomstig uit de eigen opleiding van de Catalaanse club. Bij Spanje maakten zij deel uit van een team met leiders als Xabi Alonso, Sergio Ramos en Iker Casillas. Bij Barça was er ook nog de Argentijn Leo Messi, die op z'n 13e bij La Masia terecht kwam.
Bij Spanje ging men soms nog een stapje verder. Het tiki taka voetbal leidde daar in sommige wedstrijden toe dat er zonder spits werd gespeeld. Een valse spits, zoals middenvelder Fabregas, moest die positie dan op een eigen manier invullen. In wedstrijden waarin het team ook nog een speelde zonder échte vleugelaanvallers, sprak men over een 4-6-0 opstelling.
Barça hield wel altijd vast aan de speelwijze. In de tijd van Guardiola werden spitsen als Thierry Henry en David Villa omgetoverd in linksbuiten. Dankzij de automatismen en patronen in de ploeg wisten zij ook op een andere positie altijd wat er van ze werd gevraagd. Wel werd duidelijk dat het team in mindere fases, wanneer tiki taka niet genoeg was, geen andere manier van spelen beheerste.
Een vorm van verdedigen
In werkelijkheid is tiki taka beste manier van verdedigen ooit. Terwijl de bal snel van speler naar speler gaat en de tegenstander vermoeid raakt van het lopen, blijft de bal constant in de ploeg. Geen balverlies betekent niet hoeven om te schakelen, geen duels uitvechten en geen kansen voor de tegenstander om te scoren.
Tegenstanders wachten tegen sterke teams vaak op dat ene moment. Omschakelen is voor elk team één van de moeilijkste zaken in het voetbal. Wanneer de meeste spelers vooruit denken vanwege balbezit, kan een snelle counter dodelijk zijn. Tiki taka wordt niet voor niets gespeeld door teams die fysiek niet de sterkste zijn. Ben je fysiek beperkt, en verdedigend kwetsbaar, dan zal je daar een antwoord op moeten bedenken. Één die past bij de kwaliteiten die je wél in huis hebt.
Verdedigen draait om het voorkomen van tegendoelpunten. Druk zetten doe je om de bal weer te veroveren van de tegenstander zodat deze niet gevaarlijk kan worden. Tiki taka voetbal zorgt dat een team controle heeft over de situatie. Zolang de bal in de ploeg is, is die controle er. Raak je de bal kwijt, dan ben je afhankelijk van de reactie van de tegenstander.
Italiaanse teams gaan hier over het algemeen heel anders mee om. De filosofie daar is dat je ook zonder bal volledig de controle over een wedstrijd kan hebben. Door zwaar de nadruk te leggen op de tactische uitvoering van het gehele team trachten zij te domineren zonder bal.
Spanjaarden willen de bal wel hebben. De competitie staat bekend als technisch zeer sterk, mogelijk nog beter dan de Premier League. Zowel bij Spanje als bij Barça zijn de afgelopen jaren de grote successen uitgebleven. Met hele jonge spelers als Pedri en Gavi hebben beide in ieder geval weer echte tiki taka voetballers in huis.
Of het tiki taka tijdperk echt voorbij is, zien we straks tijdens het WK '22 en in het restant van La Liga. Voorbij of niet, wat mij betreft is het 't mooiste voetbal wat ik ooit heb gezien. Prachtig voetbal, de grootste prijzen. Wie daar kritiek op heeft zal wel meer verstand hebben van het spelletje dan ik.
Lees Hier Meer:
Wat is temporiseren en waar is het goed voor?
