Het overgeven (of doorgeven) is het moment dat een speler de tegenstander overgeeft aan een medespeler. Zo kan een speler zelf in de positie blijven, in plaats van helemaal meelopen.
Het overnemen is hetzelfde principe, en gebeurt wanneer je een tegenstander overneemt van een medespeler. Beiden moeten gebeuren om te voorkomen dat een tegenstander vrij komt.
Daarom moet de communicatie goed zijn. Het overgeven moet gebeuren met een bepaald signaal. Als er van tevoren over is gesproken, kan wijzen genoeg zijn. In andere gevallen moet er eerst sprake zijn van contact tussen twee teamgenoten voor het overgeven/overnemen.
Een voorbeeld is een middenvelder die een diepgaande tegenstander overgeeft aan de vrije verdediger. Ook aan de zijkant zien we dit met de samenwerking tussen backs en buitenspelers.
Hieronder val ik terug op eerder gegeven voorbeelden, die een goed beeld geven van het overgeven en overnemen. Ik sluit af met een conclusie over de uitdaging, want het is geen makkelijke opgave.
Nederland – Brazilië
Dit voorbeeld komt uit het eerste stuk over Looplijnen. Bij Brazilië ging linksback Bastos in balbezit uitzonderlijk hoog staan, bijna als linksbuiten. Buitenspeler Robinho kwam dan in de bal. Duidelijk was de afspraak tussen Van der Wiel en Robben. Zij vormden bij Oranje de rechterkant.
In plaats van Robben volledig mee te laten zakken met Bastos, nam Van der Wiel logischerwijs de tegenstander over. Robben pakte dan de in de bal komende Robinho op. Dit is een uitstekend voorbeeld. Het is een logische oplossing. Elkaars tegenstander overnemen om meters te besparen.
Je wilt niet dat je in het verdedigen elkaar moet passeren om achter je tegenstander aan te gaan. Dat is het moment dat je overgeeft. Zodat je die onnodige meters niet hoeft te maken. Dat eerste deel deed de rechterkant van Oranje goed. Het ontbrak aan communicatie in het vervolg van de actie.
Italië – Zwitserland
Ik schreef recent over hoe een vrije verdediger moet staan. Dit kwam voort uit de manier waarop Zwitserland de eerste goal maakte tegen Italië op het EK. Het middenveld van Italië werd overlopen. Een goede loopactie van een Zwitserse middenvelder leverde de 1-0 op.
Hier was duidelijk sprake van een gebrek aan communicatie. Het Italiaanse middenveld zag ik geen moment contact maken met de verdediging. Centraal stonden de spelers zo opgesteld dat zij vrijwel alleen de actie aan de bal konden zien. Overgeven en overnemen komt van twee kanten.
In dit geval ging het bij de middenvelders én de verdedigers fout. Het is een zeer goed voorbeeld van het gevolg van het laten lopen van je tegenstander. Ik denk dat hier niet over is gesproken vooraf. Weet de verdediging dat zij lopende middenvelders moeten oppakken, dan staan ze anders.
Bayern – Real
Bij Bayern ging het doordekken volledig mis. In de situatie met de vooractie van Vinicius, waren er meerdere opties. De passlijn eruit halen, zo schreef ik in één van de stukken met die wedstrijd als voorbeeld. Een nog niet besproken optie is die van het overgeven en overnemen.
Omdat de middenvelders van Bayern geen druk vooruit zetten, had voorstopper Kim van achteruit kunnen roepen. Hij had één van de middenvelders op Vinicius kunnen plaatsen. Had Vinicius vanaf daar zijn sprint in de diepte ingezet, was hij Kim tegen gekomen, die in zijn positie was gebleven.
Had Kroos Vinicius in zijn voeten aangespeeld, dan kon het middenveld de aanvaller onder druk zetten. Nu ging het mis omdat Kim het alleen tegen Vinicius wou opnemen. En hij kreeg geen steun van zijn rechtsback, van wie hij rugdekking had mogen verwachten.
Uitdaging
Het feit dat het in bovenstaande voorbeelden tot goals komen, toont aan hoe moeilijk de situaties kunnen zijn. In theorie is het allemaal helder, terwijl het in wedstrijden gaat om dingen die in een seconde gebeuren. Het is heel moeilijk om dit op het moment zelf op te lossen.
Teams moeten vooraf rekening houden met de verschillende opties. De uitdaging zit in het goed overleggen en vooraf bespreken welke scenario's mogelijk kunnen ontstaan. Zo kan er gesproken worden over welke woorden teamgenoten gebruiken om elkaar te coachen.
Als je een middenvelder hoort roepen 'de 10!' weet je dat deze een loopactie vooruit maakt, en opgepakt moet worden. Tijdens een actie krijg je niet de tijd voor meer. Kort en duidelijk, dat is coaching waar je teamgenoten wat mee kunnen.
Geschreven door: Freddy Gomes
