Het langzaam opbouwen van je carrière betekent jezelf de tijd geven om te leren. Al heb je een mooie carrière gehad als voetballer, trainer worden is een heel ander verhaal. Door de tijd te nemen leer jij jezelf kennen als trainer, en weet je steeds beter waar je voor staat.
Het is geen geheim dat we, vooral als beginner, veel kopiëren. Zowel bewust als onbewust nemen we dingen over van mensen in onze omgeving, en anderen die we veel volgen. Dat is een goed punt om te starten. Zo kan je daarna steeds meer van jezelf toevoegen aan de mix, en wordt je ook als trainer een unieke versie.
Wat voor trainer jij bent kan afhangen van:
Het systeem dat je het liefst speelt
De manier waarop je dit systeem uitvoert
Wat je wilt bereiken
Hoe jij met spelers omgaat
Mourinho
Van de meest bekende trainers, leek ik in mijn tijd als trainer vooral op Mourinho.
Het lijkt de Portugese toptrainer niet te interesseren hoe zijn teams voetballen. Wedstrijden winnen en prijzen pakken, dat is wat hij wil. Daarnaast is het indrukwekkend om te zien hoe hij bijna altijd een groep volledig achter zich krijgt, om uit te voeren wat hij in gedachten heeft.
Mourinho is in staat de groep mee te krijgen in zijn speelwijze. Hoe goed de groep ook is waar hij mee werkt, strijd en voor elkaar werken staat voorop. Hij krijgt het voor elkaar om dit doel willen bereiken, zelfs al is het ten koste van goed voetbal.
Net als Mourinho liet ik het idee van mooi en goed voetbal los. Het zat er niet in voor ons, en wij moesten ons richten op andere zaken. Het kon mij ook niet veel schelen, al zaten er dagen bij dat ik vond dat onze tegenstander meer verdiende op basis van hoe zij voetbalden.
Eén zaterdag ging ik na afloop van de wedstrijd naar de tegenstander, om uit te leggen waarom wij enkel de lange bal speelden. Op basis van het spel had de tegenstander minimaal een punt verdiend. Zijn bouwden zorgvuldig op van achteruit, en wij speelden de lange bal om vervolgens op de helft van de tegenstander druk te zetten. Het leverde drie punten op.
Daar ging het om. Het vertrouwen in de groep moest veel groter worden, en dat kon alleen maar door wedstrijden te winnen. Ik kende de groep aardig, en wist dat goed voetbal en toch verliezen ons zou demotiveren.
Ik zag mezelf altijd als pure liefhebber, maar als trainer dien jij je aan te passen aan de groep. Ik zag het als mijn taak om wedstrijden te winnen, met een groep die moest inzien dat je dat met z'n allen moet doen. In een andere omgeving, of werkend met een andere leeftijdscategorie, zou ik dingen anders hebben gedaan.
Wat voor trainer je ook bent of wilt zijn, zorg altijd dat jouw werkwijze past bij de groep die je hebt.
De trainer die veel praat
Trainers hebben geen makkelijke job. Er zijn veel zaken die de aandacht vragen van een coach. Dat is vooral lastig wanneer je werkt zonder assistenten die je kunnen helpen met het leiden van een training. Je tijd zo goed mogelijk verdelen tussen alle spelers is een belangrijk punt.
Of het nou gaat om je aanvoerder of de nummer 20 van de selectie, geef al je spelers aandacht. Het is goed om te weten wat er speelt in het leven van de spelers. Je kunt uitleg geven over waarom een speler minder speeltijd krijgt. Je kan apart van de groep vrijer spreken over specifieke verbeterpunten van een speler.
Het doet mij denken aan een voorbeeld uit mijn amateurtijd. Er is één trainer met wie ik mij geen enkel gesprek(je) kan herinneren. Misschien ben ik niet door hem gehaald, maar door anderen binnen de vereniging. Na het ontslag van deze trainer bracht de eerstvolgende wedstrijd met een nieuwe trainer een invalbeurt op, en een kort gesprek na afloop.
Hierin vertelde hij dat de invalbeurt goed was, en dat ik meer aan spelen toe zou gaan komen. In een paar dagen tijd had ik de nieuwe trainer langer gesproken dan in de eerste maanden met de andere. Ik zou later inderdaad basisspeler worden.
Pas op dat er niet een heel groot verschil zit tussen de hoeveelheid aandacht die je hebt voor basisspelers en de bank. Dit is één van de punten waar ik op doel in het stuk Moet je altijd spelen in dezelfde Opstelling. Het risico is dat er een gat ontstaat tussen die twee. Qua speeltijd, aandacht, ontwikkeling etc. Dat levert later problemen op.
Praten is in vergelijking met andere kwaliteiten die je moet bezitten als trainer vrij makkelijk. Om genoeg aandacht te geven aan spelers, hoef je alleen wat tijd vrij te maken. Het geeft je de kans spelers beter te leren kennen, als voetballer en vooral als mens. Bouw een band op met ieder lid van de selectie, en je werk wordt uiteindelijk een stukje makkelijker.
Denk in het begin niet te veel na over wat voor trainer jij bent. Ga aan het werk, weet wat je wilt bereiken en hoe je dat wilt doen. Maak wijzigingen onderweg, aan de hand van wat je leert. Gebruik de input van je groep, assistenten en vanuit de club.