In het huidige voetbal, waarin de ruimtes om te voetballen steeds kleiner worden, is het belangrijker dan ooit om spelers te hebben die goed tussen de linies kunnen voetballen. Voor de trainer is het zaak een manier van spelen te bedenken die ervoor zorgt dat die ruimtes eventueel worden gecreërd, en dat er van kan worden geprofiteerd.
Wanneer een speler kan worden ingespeeld tussen de linies kan dit voor de tegenstander een gevaarlijke situatie opleveren. Vooral creatieve spelers kunnen met de minst geboden ruimte kansen creeëen door een individuele actie of een steek pass. Trainers hameren om deze reden vaak op een compacte speelwijze, zodat een ploeg weinig ruimte weggeeft. En, wanneer er even ruimte is, kan een ploeg die compact staat dit herstellen door goed samen te werken en de gaten te dichten.
Wat zijn linies?
In het kort, met de linies worden de denkbeeldige 'lijnen' bedoeld tussen verdediging en middenveld (deze is zeer belangrijk), en de ruimte tussen het middenveld en aanval. In het moderne voetbal kan je bijna ook spreken over de ruimte tussen verdediging en de keeper. Kijk maar naar de wijze waarop Manuel Neuer bij Bayern München en het Duitse Elftal heel ver voor zijn doel speelt wanneer de 'laatste linie' (de verdediging) opschuift richting de middenlijn.
De linies vormen de structuur waarop een elftal op momenten van balbezit tegenstander zichzelf positioneert. Wanneer dit op de juist wijze wordt uitgevoerd, is op de momenten zonder balbezit direct terug te zien in welke formatie de trainer zijn ploeg heeft neergezet.
Wanneer een ploeg in een wedstrijd steeds tussen de linies (van de tegenstander) kan voetballen levert dit zeer vaak kansen op omdat men hiermee een man meer situatie mee schept. Dit voorkomen vergt een goede organisatie en sterke communicatie.
Wie zakt in? Wie stapt uit? Wanneer dek je door? Allemaal tactische zaken waar je aan moet denken om te voorkomen dat de tegenstander makkelijk aan voetballen komt.
Een voorbeeld
De analyses van vele jaren geleden van Jan van Halst bij Studio Sport waren geweldig. In één van zijn analyses ging hij in op een goal van Luuk de Jong. De spits speelde met FC Twente (excuses voor een heel oud voorbeeld) in de Arena. Na een wissel in het team, zakt De Jong naar de positie van '10'. Niet om het spel te gaan verdelen, maar om als tweede aanvaller in de 16 te komen.
Van Halst liet verschillende beelden zien. Hierdoor werd duidelijk hoe De Jong kon scoren. In een paar minuten kon je de intelligentie van De Jong zien, en zag je de fout aankomen bij Ajax. Wanneer De Jong inzakte, kreeg hij gezelschap van de nummer 6 van Ajax. Zodra hij wat dieper ging lopen, liet de 6 hem los. Op dat moment moest het centrale duo hem opvangen.
De Jong wist dit, en kon dit een paar keer bevestigen. Zakte hij in, dan ging de 6 op hem staan. Ging hij dieper staan, dan was hij voor de '4'. Toen kwam het moment van de goal. Opnieuw liep De Jong tussen de linies van Ajax. De bal ging rond bij Twente. De 6 van Ajax stond in de buurt van hem.
Twente speelde de bal naar de zijkant. De Jong liep weg bij de 6. Deze wees naar zijn teamgenoot, in dit geval de 4, dat hij moest overnemen. Vanwege de bal aan de zijkant, en de komst van een mogelijke voorzet, zag de 4 De Jong niet de 16 meter inlopen. De voorzet kwam. Richting de tweede paal, over iedereen heen.
Daar stond Luuk de Jong alleen. De linksback kneep te laat, had te maken met een directe tegenstander. De Jong kon vrij inkoppen. Een fantastische goal. En een geweldig voorbeeld van hoe je een tegenstander pijn kan doen wanneer je de ruimtes tussen de linies weet te gebruiken.
Hoewel ik een recenter voorbeeld had kunnen gebruiken, blijft dit voor mij één van de mooiste. Dat heeft ook te maken met het feit dat het in dit geval ging om een voorbeeld waarbij de bal geen rol speelde. In de meest gevallen maakt een speler gebruik van de ruimte om de bal in die ruimte te ontvangen.
De Jong maakte gebruik van de ruimte tussen de linies om de tegenstander te verwarren, zodat hij in zijn eentje voor de goal kon verschijnen. Spelers die het spel tussen de linies beheersen, kunnen altijd schitteren. Hoe goed een tegenstander ook probeert om de ruimtes klein te houden.