Gebeurtenissen hebben soms niet te voorspellen gevolgen.
Brazilië organiseert in 1950 het WK. Voor het eerst in twaalf jaar komen de beste landenteams bij elkaar, om uit te maken wie zich de nummer één van de wereld mag noemen.
Brazilië wacht dan nog op de eerste wereldtitel. Dit is dé kans voor het land. In de jaren 1930 (Uruguay) en 1934 (Italië) wint het thuisland het toernooi. Met de steun van het eigen publiek mag het niet misgaan.
De opzet van het toernooi is bijzonder. De groepswinnaars komen samen in een nieuwe groep, en de winnaar van die groep mag zich wereldkampioen noemen. Als gevolg hiervan spelen Uruguay en Brazilië de laatste wedstrijd van het toernooi.
Brazilië heeft aan een gelijkspel genoeg, omdat Uruguay eerder gelijk heeft gespeeld tegen Spanje. Maar liefst 170.000 mensen slagen erin een plekje te vinden in het Maracanã stadion in Rio de Janeiro. Niemand wil de eerste wereldtitel van het land missen.
Wie niet in het stadion zit, zit samen met anderen aandachtig te luisteren naar de uitzending op de radio. Wanneer Brazilië op voorsprong komt twijfelt niemand nog aan de titel. Maar de spelers van Uruguay zijn niet van plan om zomaar op te geven.
Onder leiding van aanvoerder Varela gaan zij op zoek naar de gelijkmaker. Die komt er, en dan krijgen zij het gevoel dat er meer te halen valt. De Brazilianen lijken onder de druk te bezwijken. Wanneer aanvaller Ghiggia over rechts gevaarlijk wordt, maakt keeper Barbosa een keuze.
Hij gaat uit van een voorzet, waardoor hij de korte hoek open laat. Ghiggia gaat verrassend voor het schot, en de reactie van Barbosa komt te laat. Hij duikt hierdoor over de bal heen. Brazilië heeft dan nog 11 minuten om tot de gelijkmaker te komen. Dat lukt niet. Het land is geschokt.
Uruguay is voor de tweede keer wereldkampioen. Brazilië leek de titel al binnen te hebben maar blijft achter met lege handen. Hoe kon dit gebeuren?
De Seleção
Op een paar uur rijden van het Maracanã in Rio de Janeiro ligt de stad São Paulo. Een enorme stad met vandaag de dag bijna 20 miljoen inwoners. De gelijknamige staat telt nog eens een paar miljoen inwoners meer. In deze staat ligt de stad Bauru, op een paar uur landinwaarts.
Kort na het laatste fluitsignaal, wanneer blijkt dat Brazilië de titel heeft verspeeld, ziet een jongen iets dat zijn leven voorgoed zal veranderen. Zijn vader zit bij de radio naar de wedstrijd te luisteren. De jongen ziet zijn vader voor het eerst in zijn leven huilen. Hij maakt op dat moment een belofte.
Hij gaat er later voor zorgen dat Brazilië een wereldtitel mag vieren. In 1954 is die jongen net een tiener. Brazilië wordt dan eerste in de groep. In de kwartfinale is latere finalist Hongarije te sterk. Opnieuw falen de Brazilianen in de poging om de beste van de wereld te worden.
Bij de selectie van het WK van 1958 zit er één grote onbekende in de groep. Het is een 17-jarige jongen die bij Santos heeft laten zien een groot talent te zijn. De tiener is Edson Arantes do Nascimento. Hij wordt door iedereen Pelé genoemd. Pelé groeit op in de stad Bauru.
Acht jaar na het zien van de tranen van zijn vader zit hij zelf bij de Braziliaanse selectie. Van hem mag gezien zijn leeftijd niet veel verwacht worden. In de derde groepswedstrijd mag de tiener in actie komen, samen met een dribbelaar die indruk maakt op rechts.
Pelé en Garrincha moeten eerst de eigen technische staf zien te overtuigen. De twee voetballen op een manier die niet altijd door de staf wordt gewaardeerd. Zij willen vooral het Europese voetbal zien, dat draait om de combinatie. Pelé en Garrincha houden van technische hoogstandjes.
De twee zijn niet te stoppen en leiden Brazilië naar de eerste wereldtitel ooit. In de finale tegen Zweden scoort Pelé twee doelpunten. De tiener gaat na de wedstrijd op de schouders van zijn teamgenoten. Na de tranen van zijn vader, zijn het nu zijn tranen die het verhaal vertellen.
De Seleção, zoals de selectie van de Brazilianen wordt genoemd, slagen er vier jaar later in om de titel te verdedigen. Wanneer Pelé tijdens het toernooi geblesseerd raakt, is het Garrincha die de ploeg op sleeptouw neemt. Hij wordt in 1962 de man van het toernooi.
In 1970 volgt de derde wereldtitel van de Seleção. Pelé en zijn team spelen geweldig voetbal in Mexico, en weten in een mooie finale Italië met 4-1 te verslaan. Voor het eerst in de geschiedenis kijken mensen in kleur naar het WK voetbal. Pelé wordt dan gezien als de beste speler ooit.
Staatskampioen
In de tijd van Pelé bestond er in Brazilië nog geen grote competitie. Teams moesten het doen met het staatskampioenschap, dat nog altijd worden gespeeld. Naast de strijd om de staatstitel werd er gespeeld om de Rio-São Paulo titel, en de Taça Brasil, de voorloper van de Braziliaanse beker.
De staten Rio de Janeiro en São Paulo zijn buren waardoor de afstanden kleiner zijn. Vanaf 1967 mochten andere deelstaten meedoen aan het toernooi. In het begin van de Taça Brasil kwalificeerde de winnaar zich voor de Copa Libertadores, de Zuid-Amerikaanse Champions League.
Later kon deelname aan de Libertadores worden afgedwongen door winst in het Rio-São Paulo toernooi. Met het groeiende aantal deelnemende staten was het toernooi een voorloper van de Braziliaanse competitie, die van start ging in 1971.
Zelfs met de huidige opzet van de Braziliaanse Serie A, zijn de traditionele staatskampioenschappen nog steeds belangrijk. Deze vormen voor clubs de voorbereiding op een nieuw Serie A seizoen. Zij zitten vol met 'burenruzies' waardoor fans hier enorm naar uit kunnen kijken.
In Rio de Janeiro zitten de grote clubs Flamengo, Fluminense, Vasco da Gama en Botafogo. Allen komen zij uit de stad Rio. In São Paulo heb je roemrijke clubs als Corinthians, Palmeiras, São Paulo en, een stuk buiten de stad, het eveneens grote Santos.
Een staatstitel is voor fans en spelers een belangrijke prijs. Het is een kans op het winnen van een nationale Treble, als de club er in één seizoen ook in slaagt om de Copa do Brasil te winnen en de Serie A. Deze gaat van start na de staatscompetities, in de meeste gevallen pas rond eind maart.
De Landstitel
Atletico Mineiro uit de staat Minas Gerais won de eerste Braziliaanse landstitel in 1971. Na die titel lukt het de club alleen nog in 2021 kampioen van Brazilië te worden. Bij de meest succesvolle clubs horen Palmeiras, Corinthians en Flamengo.
De Braziliaanse Serie A wordt gezien als de beste competitie van Zuid-Amerika. Opvallend is, zeker in vergelijking met competities in Europa, hoe de kampioenen elkaar afwisselen. In recente tijden weten Palmeiras en Flamengo beiden twee keer achter elkaar de titel te winnen.
Palmeiras doet dit in 2022 en 2023. Flamengo wint de landstitel in 2019 en 2020. In 2024 wint Botafogo een bijzondere dubbel. De club uit Rio wordt kampioen en wint de Copa Libertadores. In 2021 werd, zoals gezegd, Atletico Mineiro de winnaar van de Serie A.
Daarvoor waren de kampioenen Palmeiras (2018), Corinthians (2017), Palmeiras (2016) en opnieuw Corinthians (2015). Gaan we verder terug dan zien we nog meer clubs die erin slagen de beste van Brazilië te worden. Net als Palmeiras en Flamengo wint Cruzeiro twee keer achter elkaar.
De club uit Belo Horizonte is de grote rivaal van de eveneens uit 'BH' afkomstige Atletico Mineiro. Cruzeiro wordt in 2013 en 2014 kampioen. In 2012 gaat de titel naar Fluminense uit Rio de Janeiro. Die club slaagde er ook in om in 2010 het kampioenschap te winnen.
Tussen die twee titels van Fluminense werd Corinthians nog een keer kampioen van het land. Daarmee komt het aantal clubs dat de titel weet te winnen in de afgelopen 14 jaar tot zeven in totaal. Vergelijk je dat met de Franse of Duiste competitie, dan is het verschil bijzonder groot.
Het betekent dat er vooraf bijna niet te voorspellen is welke clubs zullen gaan strijden om het kampioenschap. Wel is duidelijk dat topclubs Palmeiras en Flamengo goed aan de competitie zijn begonnen. Pas in december wordt duidelijk wie zich kampioen van Brazilië mag noemen.
Spelers
Pelé wordt gezien als de beste voetballer ooit. Garrincha wordt nog steeds beschouwd als één van de beste dribbelaars die het voetbal ooit heeft gezien. Braziliaanse voetballers maken al vele decennia wereldwijd indruk met hun kwaliteiten.
De Seleção won in de jaren '50, de jaren '60 en het begin van de jaren '70 een wereldtitel. Daarna moest het land even geduld hebben. De titel moest worden verdedigd in 1974, maar toen kwam het team tegenover een ijzersterk Oranje te staan. Nederland won met 2-0.
Het team van 1982 met Zico en Socrates wist de torenhoge verwachtingen niet waar te maken. Brazilië werd door latere wereldkampioen Italië verslagen. Vier jaar later waren Zico en Socrates er opnieuw bij toen Mexico voor de tweede keer de gastheer mocht zijn.
Toen was het Frankrijk dat in de kwartfinale voor de uitschakeling van de Brazilianen zorgden. Het land moet 24 jaar wachten op een nieuwe wereldtitel. In 1994 is Romario in bloedvorm. De beste speler van het WK leid zijn land naar de finale, waarin Italië wordt verslagen.
De wereld weet het dan nog niet, maar op de bank bij Brazilië zit een 17-jarige jongen die de volgende ster wordt van het internationale voetbal. Ronaldo Luis Nazario de Lima komt in 1994 niet in actie maar zal in de jaren daarna zijn land bij de hand gaan nemen.
In 1998 is de spits al de grote man aan de kant van Brazilië. In zijn rug speelt linkspoot Rivaldo. De Brazilianen moeten het in de finale opnemen tegen thuisland Frankrijk. Zinedine Zidane heeft iets goed te maken met het thuispubliek na zijn domme rode kaart. Dat doet hij met twee doelpunten.
Brazilië treurt. Het land moet wachten op de Penta, de vijfde wereldtitel. In 2002 is het maar de vraag of de Brazilianen kunnen rekenen op Ronaldo. Hij kent al een paar jaar problemen aan zijn knie, en moet een paar operaties ondergaan. Er zijn twijfels of hij op zijn oude niveau kan komen.
In 2002 krijgt Ronaldo steun in de rug van Rivaldo en een nieuwe sterspeler. Aan de kant van de Brazilianen swingt ene Ronaldinho, in Europa veel minder bekend ondanks zijn transfer naar Paris Saint-Germain. Het aanvallende trio van de Brazilianen is voor niemand te verdedigen.
Zelfs de Duitsers slagen er niet in om het team tegen te houden. Twee goals van Ronaldo zijn genoeg voor de titel. Brazilië is Pentacampeão, vijfvoudig wereldkampioen. Geen enkel ander land kan dat zeggen. Daarna volgen Duitsland en Italië met vier wereldtitels.
In 2014 mag Brazilië voor het eerst het WK organiseren. Twaalf jaar na de vijfde titel is dat het moment voor een nieuw wereldkampioenschap. Het team ligt op koers wanneer de halve finale wordt gehaald. In Belo Horizonte is Duitsland de tegenstander.
Het wordt één van de grootste teleurstellingen uit het Braziliaanse voetbal. De Duitsers lopen in de eerste helft over Brazilië heen. Het wordt uiteindelijk 7-1 voor de latere wereldkampioen. Die avond moeten de Brazilianen het doen zonder Neymar, de grote man in de aanval.
Nu heeft het land met Vinicius Jr. een nieuwe grote ster. De nummer 7 van Real Madrid moet het gemis van Neymar op gaan vangen. In 2026 zou het land het liefst over beide spelers beschikken, maar Ney heeft het sinds zijn zware knieblessure moeilijk. Het is de vraag of hij erbij kan zijn.
Er zijn ook nieuwe talenten die misschien een rol kunnen gaan spelen in 2026. Eén daarvan is de 18-jarige Estevão Willian, die in de zomer van 2025 van São Paulo naar Londen gaat verhuizen. Willian verlaat Palmeiras en gaat voor Chelsea spelen.
Lees Hier Meer:
Geschreven door: Freddy Gomes, oud-voetballer op niveau en oud-trainer van een vriendenteam. Ik speelde 7 jaar voor Excelsior Rotterdam. Vanaf de C-jeugd (O14) tot aan het tweede elftal. Later speelde ik een aantal seizoenen in de Hoofdklasse. Als trainer werd ik kampioen met mijn vriendenteam in de Reserve 5e Klasse Zaterdag. Ik was tevens de keeper van dat team.
