De 4-2-2-2 is één van de systemen die ik noemde in het stuk over minder bekende systemen.
In Nederland ging het voor het eerst veel over de speelwijze toen PSV onder trainer Roger Schmidt op deze manier speelde. Het systeem onderscheidt zich vooral door de '2-2' op het middenveld.
De meeste voorkomende vormen van een 4-4-2 zijn die van het spelen in een ruit, of met een bijna vlakke vier, waarbij er meer focus is op de bezetting van de zijkanten bij balbezit. In een ruit wordt er gespeeld met een 10, die de twee spitsen moet ondersteunen.
In 4-2-2-2 bestaat het middenveld uit twee verdedigende middenvelders, en twee aanvallende middenvelders. Onder Schmidt waren Denzel Dumfries en Philip Max de backs van PSV. Dumfries kwam dat siezoen tot 4 goals. Max scoorde zelfs 6 keer.
Hiermee scoorden zij de meeste goals van alle verdedigers, en net zoveel als aanvallende middenvelder Mario Götze.
Aan de bal
De formatie van een verdediging bestaande uit vier spelers ziet er in de opbouw meestal hetzelfde uit. Het centrale duo gaat uit elkaar, en de backs gaan aan beide kanten hoog staan. Hoe het middenveld staat is afhankelijk van de voorkeur en bedoeling van de trainer.
Cruijff was geen voorstander van twee verdedigende/controlerende middenvelders naast elkaar. Onlangs schreef ik over het Brighton onder De Zerbi, die wel met twee spelers voor de verdediging probeerde op te bouwen. Het doel hiervan was onder meer het lokken van de tegenstander.
In dit geval blijven de twee ook in positie. Natuurlijk kunnen zij met vooracties en bewegingen naar de zijkant zorgen dat zij aanspeelbaar zijn. Tijdens het balbezit gaat het in dit systeem erom dat er ruimte wordt gemaakt voor de backs.
De aanvallende middenvelders moeten helpen met het creëren van die ruimte. Dat kunnen ze doen door aan de buitenkant te starten. Zo moeten zij de backs van de tegenstander verleiden tot het volgen. Om dit te doen moeten zij op het juiste moment in de bal komen.
Het moment
Stel dat de opbouw van achteruit begint met een bal naar de rechtsback. Deze kiest voor een bal terug naar het midden. De bal gaat naar links, waar de linksback ook kiest voor een bal terug op het centrale duo. Deze eerste passes worden bewust in een laag tempo uitgevoerd.
Nu gaan we het tempo verhogen. Bal naar de rechtsback, weer een bal terug naar het midden. Ondertussen is de linksback nog hoger gaan staan. De twee verdedigende middenvelders voor de verdediging gaan uit elkaar. Tussen die twee spelers ontstaat een groot gat.
Eén van de aanvallers is ingezakt. Deze zorgt voor het afleiden van de verdedigende middenvelder van de tegenpartij. Hierdoor is de kans groter dat de back besluit om te volgen wanneer de aanvallende middenvelder van buiten naar binnen trekt.
Met het volgen verlaat de back de zone, waardoor daar de ruimte ontstaat. In die ruimte kan de aanval worden opgezet door de eigen back daar weg te sturen. Met de twee spitsen en twee aanvallende middenvelders moet er voldoende bezetting zijn voor het doel.
Wanneer backs in deze situaties niet besluiten te volgen, komen de aanvallende middenvelders tussen de linies vrij te staan. In dat geval kunnen zij door het midden de spitsen bedienen.
Lees Hier Meer:
Geschreven door Freddy Gomes
