Het EK voetbal is het Europees Kampioenschap voor landenteams.
Elke vier jaar wordt dit eindtoernooi gespeeld. De eerste editie werd gespeeld in 1960, toen er al meerdere edities van het WK waren gespeeld. Eerste organisator was toen Frankrijk.
De laatste editie vond plaats in Duitsland, in 2024. Over drie jaar wordt het volgende EK gespeeld (2028). Spanje won de laatste editie, en mag zich daarom regerend kampioen noemen. Het land is de recordhouder met vier overwinningen. Daarna volgen Duitsland en Italië.
Spanje zal in 2028 de titel gaan verdedigen in Engeland, Wales, Schotland en Ierland. Het is voor het eerst in de geschiedenis van het toernooi dat er vier landen samen zorgen voor de organisatie.
Deelname aan het EK wordt afgedwongen tijdens de EK-kwalificatie. Landen worden onderverdeeld in groepen die onderling uit moeten maken welke landen zich kwalificeren. De nummers 1 en 2 van elke groep dwingen directe plaatsing af voor het EK.
Overgebleven plekjes worden ingenomen door de beste teams uit de Nations League, die zich niet hebben weten te kwalificeren via de eerste twee plekken in een groep. Kwalificatie voor het EK van 2028 zal pas van start gaan na de volgende Nations League editie, dat zal eindigen in 2027.
Geschiedenis en Uitbreiding
Net als het WK is het eindtoernooi van het EK in de afgelopen jaren flink uitgebreid. Daarnaast hebben we een verandering gezien in de opzet van het toernooi. Opvallend is dat een aantal landen voor 1960 tegen de invoering van een EK waren. Nederland was één van die landen.
De eerste editie in 1960 was een eindtoernooi met vier deelnemers. Daarvoor speelden landen een achtste en een kwartfinale, dat werd gezien als de EK-kwalificatie. Daarmee leek het meer op een Nations League dan op het EK zoals we dat vandaag de dag kennen.
Hier kwam dan bij dat er, net als bij de Nations League, een organisator werd gekozen uit de vier halvefinalisten. Deze opzet van het toernooi veranderde pas in 1984, 24 jaar na de eerste editie. Toen deden er voor het eerst 8 landen mee aan het toernooi, verdeeld in twee groepen van vier.
Vanwege de nieuwe opzet werd toen besloten om de wedstrijd om de derde en vierde plaats te schrappen. Frankrijk wist het thuisvoordeel om te zetten in winst. De thuisploeg won alle wedstrijden in de groep, en versloeg daarna Portugal en Spanje in de halve finale en de finale.
Vier jaar later slaagde Oranje er wel in om zich te kwalificeren. In een toernooi met dezelfde opzet, werd Nederland de winnaar van het EK. Uitbreiding volgde opnieuw voor het toernooi van 1996 in Engeland. Toen werd het deelnemersveld verdubbeld van 8 tot 16 landen.
De finale van 1996 staat bekend om de Golden Goal waarmee Duitsland het toernooi won. Het doelpunt van Oliver Bierhoff in de verlenging maakte meteen een einde aan de finale. Het zou niet lang duren voor de UEFA en de FIFA terug zouden keren naar het uitspelen van een verlenging.
Het EK van 2016 was de eerste in het huidige format. Het deelnemersveld werd uitgebreid tot 24 deelnemers. Voorlopig lijkt de UEFA hieraan vast te houden, maar ik kan mij voorstellen dat dit in de toekomst verder wordt uitgebreid. Zo is het WK van 2026 de eerste met 48 deelnemende landen.
Wie naar de eerste edities kijkt, ziet hoe sterk Rusland (De Sovjet-Unie) presteerde. Het land eindigt tijdens de eerste vier edities, van 1960 tot aan het toernooi van 1972, als 1e, 2e, 3e en daarna opnieuw als 2e. Hoewel de prestaties in de jaren daarna minder zijn, staat het land er weer in 1988.
Dan verslaat Rusland in de openingswedstrijd het Nederlands Elftal. De twee treffen elkaar weer in de finale. Dan is Oranje te sterk. Het is het laatste toernooi dat het land speelt als de Sovjet-Unie, omdat het in 1992 speelt onder een andere naam. Dat heeft te maken met de status van dat moment.
Na de finale in 1988 en de halve finale in 1992 speelt Oranje sterke toernooien in 2000, 2004 en laatst in 2024. In al deze jaren komt Nederland tot de halve finale. Een plek in de finale zit er niet meer in sinds 1988. Hopelijk kan Oranje een nieuwe poging wagen bij het eindtoernooi van 2028.
De meest recente winnaars (vanaf het jaar 2000) van het EK zijn:
Jaar: 2020. Organisator: Europa. Winnaar: Italië (toernooi werd gespeeld in 2021)
Jaar: 2016. Organisator: Frankrijk. Winnaar: Portugal
Jaar: 2012. Organisator: Oekraïne en Polen. Winnaar: Spanje
Jaar: 2008. Organisator: Oostenrijk en Zwitserland. Winnaar: Spanje
Jaar: 2004. Organisator: Portugal. Winnaar: Griekenland
Jaar: 2000. Organisator: Nederland en België. Winnaar: Frankrijk
Lees Hier Meer:
Geschreven door: Freddy Gomes, oud-voetballer op niveau en oud-trainer van een vriendenteam. Ik speelde 7 jaar voor Excelsior Rotterdam. Vanaf de C-jeugd (O14) tot aan het tweede elftal. Later speelde ik een aantal seizoenen in de Hoofdklasse. Als trainer werd ik kampioen met mijn vriendenteam in de Reserve 5e Klasse Zaterdag. Ik was tevens de keeper van dat team.
