Het scheppen van hoge verwachtingen kan binnen een bepaalde context positief werken.
In een leidinggevende situatie kan je de lat hoog leggen als je daarnaast zorgt voor een proces dat mensen in staat stelt om zich verder te ontwikkelen.
Wie hoge verwachtingen heeft van anderen, zal als eerste het goede voorbeeld moeten geven. Vanaf dag één hadden wij binnen ons vriendenteam het doel om kampioen te worden. Dat zag iedereen zitten. Wat niet iedereen zag zitten, was het werk dat verricht moest worden om dat te bereiken.
Het voorbeeld dat ik aan de groep moest geven ging niet om het harder roepen van het doel. Het draaide om het gedrag dat nodig was om zelfs maar kans te kunnen maken op dat doel. Wij hadden als volwassenen allemaal slechte gewoontes waar wij al jaren gewend aan waren geraakt.
Vooraf gaf ik aan dat ik als trainer veeleisend zou gaan zijn. Dat is op het niveau van een vriendenteam niet gewoon. Ik gaf aan dat ik geloofde in een titel, als de groep op zou pakken wat ik probeerde over te brengen. Deze afspraak stond aan de basis van onze samenwerking.
Proces over doel
Om een doel te kunnen bereiken moet je eerst de persoon worden die in staat is dat te doen. Een kampioenskandidaat traint niet op 70 of 80%, maar altijd op 100%. Om dat voor elkaar te krijgen moesten wij naar de club met een andere instelling.
Elke woensdag kwamen we niet samen voor een biertje, maar om weer een nieuwe stap te zetten in onze ontwikkeling. Zodra de training voorbij was gedroegen we ons als een vriendenteam. Tijdens de training probeerde ik zoveel mogelijk te wijzen op de gevolgen van onze keuzes zonder bal.
Het proces waar we aan werkten was er één van 'reverse engineering'. Het doel was om kampioen te worden. Dat er een doel is, is goed. Maar dan is de vraag hoe je denkt dat te kunnen bereiken. We moesten wedstrijden winnen, en om te winnen moesten we zorgen dat we niet zouden verliezen.
Niet verliezen betekent hard werken om tegendoelpunten te voorkomen. Dat kregen we voor elkaar op twee manieren. Werken aan het tactische vermogen van de groep, en nog belangrijker, zorgen voor de juiste instelling waardoor spelers voor elkaar gingen lopen.
We spraken nauwelijks over het doel dat we hadden gesteld. Onze gesprekken gingen over de manier waarop we het veld ingingen. Wat we uiteindelijk probeerden te bereiken moest terug te zien zijn in elke bal die we moesten verdedigen. Dat is proces over doel.
En daar waren de hoge verwachtingen op gericht. Van elke speler werd verwacht dat hij bezig was om de beste speler te worden die hij in zich had. Of dat aan het einde van het seizoen zou leiden tot de titel lieten we los. Onze energie ging elke week en maand naar dat deel dat wij konden bepalen.
Realistisch
'Je moet natuurlijk wel realistisch blijven', wordt vaak gezegd. Daarmee richten mensen zich vaak op het doel. Ik denk niet dat doelen realistisch moeten zijn, maar zie dat de ideeën rond het doel worden overdreven. Zo is een krappe tijdlijn koppelen aan een doel een groter probleem.
Een onrealistisch doel met een realistische tijdlijn kan goed werken. In ons geval was het niet realistisch om te gaan voor het kampioenschap. We waren de twee seizoenen ervoor onderaan geëindigd, dus een andere doelstelling zou niet gek zijn geweest.
Wij hadden af kunnen spreken voor de bovenste plaatsen te gaan. Ik ben blij dat we voor het hoogste doel gingen. Want daar moet je het meeste voor veranderen. Toen we het doel stelden om samen kampioen te worden is nooit gezegd dat dit in het eerste jaar moest gebeuren.
Realistisch was ik over onze speelwijze. Kampioen worden met verzorgd voetbal en opbouwen van achteruit zat er niet in. We maakten keuzes. De groep had genoeg voetballend vermogen in huis om aan de bal het verschil te kunnen maken.
Dat kon alleen als we als team zouden verdedigen, zodat onze doelpunten konden zorgen voor drie punten. Realistisch was ik over mezelf als trainer. De trainingen stonden in het teken van het herhalen van een groepje oefenvormen. De nadruk lag op hoe deze door ons werden uitgevoerd.
Hoge maar realistische verwachtingen draaien om een bepaald proces waarbij veel wordt gevraagd. Het uitvoeren van dat proces is wat later zal leiden tot succes. Waar je eigenlijk niet aan moet beginnen is bepalen wanneer dat succes tot stand moet komen. Dit werkt vaak averechts.
Het veranderen van de cultuur binnen een groep, club of bedrijf heeft tijd nodig. Tegenvallende prestaties zullen op de korte termijn de uitdaging nog lastiger maken.
Stel hogere eisen als het gaat om het proces en de werkwijze, maar wees realistisch als het gaat om de tijdlijn rond het doel.
Lees Hier Meer:
Elke dag 1% beter worden
Geschreven door: Freddy Gomes, oud-voetballer op niveau en oud-trainer van een vriendenteam. Ik speelde 7 jaar voor Excelsior Rotterdam. Vanaf de C-jeugd (O14) tot aan het tweede elftal. Later speelde ik een aantal seizoenen in de Hoofdklasse. Als trainer werd ik kampioen met mijn vriendenteam in de Reserve 5e Klasse Zaterdag. Ik was tevens de keeper van dat team.
